Մայրենի

Ձախորդ Փանոսը

Հովհաննես Թումանյան

Ժամանակով մի աղքատ մարդ է լինում, անունը Փանոս։ Ինքը մի բարի մարդ է լինում, բայց ինչ գործ որ բռնում է՝ ձախ է գնում։ Դրա համար էլ անունը դնում են Ձախորդ Փանոս։ Ունեցած-չունեցածը մի լուծ եզն է լինում, մի սել ու մի կացին։ Մի օր եզները սելում լծում է, կացինը առնում գնում անտառը փետի։ Անտառում էս Փանոսը միտք է անում, թե՝ մի բան որ ծառը կտրելուց ետը մին էլ նեղություն պետք է քաշեմ՝ ահագին գերանը գետնից բարձրացնեմ գցեմ սելի մեջը, ավելի լավ է՝ հենց սելը լծած բերեմ ծառի տակին կանգնեցնեմ, որ ծառը կտրեմ թե չէ, ընկնի մեջը։
Ասածն արած է։
Եզներով սելը բերում է մի մեծ ծառի ներքև կանգնեցնում, ինքը անցնում է վերի կողմը, կացինը քաշում՝ թրխկ, հա թրխկ։ Շատ է քաշում թե քիչ, էդ էլ ինքը կիմանա, ծառը ճռճռալով գալիս է զարկում, տակովն անում սելը ջարդում, եզներն էլ հետը։ Փանոսը մնում է ապշած կանգնած։ Ի՞նչ պետք է անի։ Կացինը վերցնում է ու ծոծրակը քորելով ճամփա է ընկնում դեպի տուն։
Ճամփին մի լճի ափով անց կենալիս է լինում։ Տեսնում է մեջը վայրի բադեր են լողում։ Ասում է՝ գլուխը քարը, չեղավ չեղավ, արի գոնե մի բադ սպանեմ, տանեմ տամ կնկանս։ Ասում է ու կացինը պտտում, շպրտում դեպի բադերը, որ մինն սպանի, բադերը ճղճղալով ցրվում են, փախչում են, որը եղեգնուտն է մտնում, որը թռչում գնում, կացինն էլ ընկնում է լճի խոր տեղը, տակն անում, կորչում։ Փանոսը մնում է լճի ափին կանգնած միտք անելիս։ Ի՞նչ անի, ի՞նչ չանի։ Շորերը հանում է դնում լճի ափին, ինքը մտնում մեջը, որ կացինը հանի։ Գնում է, գնում, քանի առաջ է գնում, ջուրն էնքան խորանում է, տեսնում է կարող է խեղդվել, ետ է դառնում, դուրս գալի։
Դու մի՛ ասիլ՝ Փանոսը որ լիճն է մտնում ու խորը գնում, էդ ժամանակ լճափով մի անցկենող է լինում, տեսնում է էստեղ թափած շորեր կան, եղեգնուտի մեջ խորը գնացած Փանոսին էլ չի նկատում, էս շորերը հավաքում է, առնում գնում։
Փանոսը լճից դուրս է գալի, տեսնում շոր չկա։ Մնում է տկլոր կանգնած։
Միտք է անում. «Ի՜նչ անեմ, տեր աստված, էսպես տկլոր ո՜ւր գնամ»։
Սպասում է մինչև մութն ընկնի։ Մթան հետ վեր է կենում գնում գյուղը։ Որ գյուղին մոտենում է, ասում է՝ էսպես տկլոր որ գնամ մեր տունը, տանըցիք ի՞նչ կասեն։ Արի գնամ ախպորիցս շոր առնեմ հագնեմ՝ էնպես գնամ կնկանս մոտ։
Ճամփեն ծռում է դեպի ախպոր տունը։
Դո´ւ. մի ասիլ՝ էդ գիշեր էլ ախպոր մոտ մեծարք կա, քեֆի էլ էն տաք ժամանակն է։ Դուռը ծերպ է անում, տեսնի ով կա, ով չկա, հյուրերից մինը կարծում է, թե շունն է, ձեռի կրծած ոսկորը շպրտում է դեպի դուռը, ոսկորը դիպչում է աչքին, աչքը հանում։
Փանոսը ցավից վայ՜վայ անելով ետ է դառնում, շներն էս ձենի վրա վեր են կենում, տեսնում են, օհո՛, մթնումը հրես մի տկլոր օքմին, ու չորս կողմից վրա են տալիս։ Շների հաչոցի վրա մարդիկ դուրս են թափվում, տեսնում են՝ մի տկլոր մարդ փախած գնում է, շները ետևից։ Առանց երկար ու բարակ մտածելու վճռում են, որ կա թե չկա սա սատանա է։
Բավական տեղ ղըչըղու տալով, հայհոյելով, հարայ-հրոցով ընկնում են ետևից, հալածում, տանում գցում անտառները։
Շներն էլ ետևիցը մի ճուռը պոկում են, ու էսպես տկլոր, աչքը հանած, կաղին տալով՝ խեղճ Փանոսը գնում է կորչում։
Մյուս օրը գյուղում տարածվում է, թե հապա չեք ասիլ՝ «Փանոսը կորել է։ Գնացել է անտառը փետի ու ետ չի եկել»։ Գեղահավան հավաքվում են գնում, գնում են անտառը ման գալի, սելն ու եզները գտնում են ծառի տակին ջարդված, ինքը չկա։
Դես Փանոս, դեն Փանոս. հարց ու փորձով հագուստն էլ գտնում են մեկի մոտ։
– Ա՛յ մարդ, էս հագուստը ո՞րտեղից է ընկել քեզ մոտ։
– Թե՝ ախպեր, էս հագուստը էսպես մի լճի ափին վեր ածած էր, հավաքեցի բերի։
Գնում են լճի չորս կողմը պտտում, կանչում՝ «Փանո՜ս, Փանո՜ս», Փանոսը չկա։
Վճռում են որ Փանոսը խեղդվել է։
Գալիս են ժամ ու պատարագ են անում, քելեխը տալիս։ Կնիկն էլ մի քիչ սուգ է անում, Փանոսին գովում, ափսոսում, հետո մի ուրիշ մարդ է ուզում, հետը պսակվում գնում։

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Փորձի՛ր բացատրել:

գործը ձախ գնալ -ձախողվել
միտք անել -մտածել
ձենի վրա վեր են կենում -լսել
տակն անել -վախենալ
ճամփան ծռել -թեքվել
քեֆի տաք ժամանակն է –թունդ պահին
վրա տալ -հարձակվել
մթան հետ -գիշերը
գլուխը քարը –Աստած իր հետ
դես Փանոս, դեն Փանոս –

  • Տեքստում այս նախադասությունները գտի՛ր և ավարտի՛ր:

Ինքը մի բարի մարդ է լինում  , բայց ինչ գործ որ բռնում է՝ ձախ է գնում :
Շատ է քաշում, թե՝ քիչ էդ էլ ինքը կիմանա… :
Ասում է՝ գլուխը քարը չեղավ չեղավ, արի գոնե մի բադ սպանեմ, տանեմ տամ կնկանս:
Դու մի ասիլ՝ էդ գիշեր էլ ախպոր մոտ մեծարք կա, քեֆի էլ էն տաք ժամանակն է։  :

  • Ա և Բ շարքերում գտի՛ր հոմանիշ բառազույգեր:

Ա. Ժամ, տկլոր, վճռել, պսակվել, եղբայր

Բ. Որոշել, ախպեր, ամուսնանալ, եկեղեցի, մերկ

Ժամ-եկեղեցի

Տկլոր-մերկ

Վճռել- Որոշել

Եղբայր-ախպեր

Պսակվել-ամուսնանալ

  • Ձախորդ Փանոսին նամակ գրի՛ր:

Բարև,Փանոս։ Ես կարդացի քո մասին։ Քեզ ուզում  եմ  ասել,որ շատ ուշադիր լինես այսուհետ։  Շատ մի տխրիր,բոլորի հետ էլ պատահում   է:

Days of week (շաբաթվա օրեր

Working days աշախատանքային օրեր

Monday-երկուշաբթի

Tuesday-երեքշաբթի

Wednesday-չորեքշաբթի

Thursday-հինգշաբթի

Friday-ուրբաթ

Weeked-շաբաթ կիրակի

Saturday-շաբատ

Saunday-կիրակի

Months-ամիսներ

Normal 0 false false false EN-US X-NONE X-NONE

Januar

February

March

April

May

June

July

August

September

October

November

December

Seasonst

sprig-գարուն

summer-ամառ

autumn-աշուն

winter-ձմեռ

day-օր

year-տարի

Մայրենի

Աչքերի գանգատը

Ջաննի Ռոդարի

Գիտե՞ք, որ աչքերն էլ են  գանգատվում: Չե՞ք հավատում: Մի անգամ  իմ բախտը բերեց, ես կարողացա լսել, թե ինչպես են նրանք բողոքում:
– Ոչ ոք չգիտի,-տրտնջում էին նրանք,-թե ի՜նչ մեղք ենք մենք, խեղճ ենք մենք: Արդեն մի քանի դար է՝ մեր կյանքն  անտանելի է: Մենք միշտ տեսնում էինք, որԱրեգակը  պտտվում է  Երկրի շուրջը: Բայց  հայտնվեցին  Կոպերնիկոսն ուԳալիլեյը և ապացուցեցին, որ ես սխալվում եմ, ամեն ինչ հակառակն է՝ Երկի՛րն է պտտվում Արեգակի շուրջը:
Նայում էինք ջրի մեջ և տեսնում, որ նա մաքուր է ու թափանցիկ: Բայց հայտնվեց մի հոլանդացի Լևենգուկ, մանրադիտակ ստեղծեց և պարզվեց, որ մի կաթիլ ջրում ավելի շատ կենդանի էակ կա, քան ամենամեծ գազանանոցում:
Հիմա էլ, տե՛ս, գիշերը նայում ենք երկնքին, ա՜յ այնտեղ՝ վերև: Երկինքը սև է, ինչպես կասկածներն են լինում: Ամեն ինչ մեզ համար պարզ է, ախր մենք հրաշալի ենք տեսնում: Բայց  դուրս է գալիս, որ մենք էլի սխալվում ենք: Մեզ մոտեցնում են աստղադիտակին, որն ուղղված է դեպի երկինք: Դե երկինք է էլի՝ իր լուսնով, աստղերով: Ու հանկարծ մենք տեսնում ենք, որ այնտեղ միլիոնավոր աստղեր կան: Այնպես որ՝ հիմա ուզենք թե չուզենք, ապացուցված է, որ մենք ամեն ինչ սխալ ենք տեսնում: Երևի  լավ կլինի, որ մենք անցնենք թոշակի:
– Կեցցե՛ք: Բայց առանց աչքերի  ո՞վ է դիտելու մանրադիտակներով, աստղացույցներով:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

Գանգատ-բողոք,

  • Քո կարծիքով՝ քո աչքերն ինչի՞ց կբողոքեն

Որ շատ են խփում

  • Իսկ ի՞նչն է ամենագեղեցիկ բանը, որ տեսել են քո աչքերը երբևէ:

Մեր աշխարհը

  • Աչքերիդ անունից քո մեկ օրվա մասին պատմի՛ր:

Ես քնած էի

English

  1. This is a snowflake.These are snowflakes
  2. That is a snowball.Those are snowballs.
  3. The present is under the Christmas tree.Presents are under the Christas tree
  4. There is a deer at the sleigh.There is a deer at the sleigh
  5. This is a scarf.Those are scarves.
  6. That is a coat.Those are coats.
  7. There is a sledge at the door.There are sledges at the door.
  8. The bell is on the Christmas tree. Bells are on the Cristmas tree.
  9. He is a driver.They are drivers.
  10. I am a pupil.We are pupils.

2.   Թվերը գրի’ր տառերով։

  1. My brother is fourty six  years old.
  2. There are twelve  months in a year.
  3. There are thirty one days in December.
  4. These mittens cost four thousands drums.
  5. There are twenty four pencils in the box.

3. Թարգմանի’ր անգլերեն

  1. Այս ոստիկանը բարձրահասակ է։ This policeman is tall.
  2. Իմ քույրը թարգմանիչ է։My sister is translator
  3. Բոբն ու Արամը սպորտսմեններ են։ Bob and Aram are sportsmen.
  4. Լիլիթի քույրը ուսուցչուհի է։ Lilit’s sister is a teacher.
  5. Նարեկի հայրը ծրագրավորող է։ Narek’s Dad is a programmer.
  6. Այս վարորդն ունի մեծ ավտոմեքենա։This driver has a big car.
  7. Այդ բուժքույրը շատ բարի է։This nurse is very kind.

Մաթեմատիկա

1.Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում  «Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր   գրելու համար:

13

2. Կարդա՛ թվերը և շարունակի՛ր ըստ օրինակի:

1000 – հազար

2000 -երկուհազար

3000-երեքհազար

4000 -չորսհազար

5000-հինգհազար

6000 -վեցհազար

7000-յոթհազար

8000 -ութհազար

9000ինըհազար

3.Լուծի՛ր խնդիրները։

 Ա․Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում ձմռան երեք ամիսների անունները գրելու համար։

13

Բ․Քանի՞ ընդհանուր տառ ունեն ձմռան երեք ամիսների անունները։

    22

Գ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 4 թվանշանը 1-50 թվերը գրելու համար։

     14

Դ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 0 թվանշանը 1-100 թվերը գրելու համար։

    11

4.Հաշվի՛ր արտադրյալը։

3 x 1 = 3

3 x 10 =30

 3 x 100 = 300

3 x 1000=300

7 x 10 = 70

9 x 100 =900

 4 x 100 = 400

6 x 10 =60

 8 x 100 =800

5. Էլինան  6 մատիտի   և 2 քանոնի   համար վճարեց 900 դրամ  : Ինչքա՞ն արժե 1 մատիտը,  եթե 1 քանոնն  արժե 150 դրամ ։

Լուծում

1.2×150=300

2.900-300=600

3.600:6=100

Պատ․՝100դր․

1.Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում  «Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր   գրելու համար:

13

2. Կարդա՛ թվերը և շարունակի՛ր ըստ օրինակի:

1000 – հազար

2000 -երկուհազար

3000-երեքհազար

4000 -չորսհազար

5000-հինգհազար

6000 -վեցհազար

7000-յոթհազար

8000 -ութհազար

9000ինըհազար

3.Լուծի՛ր խնդիրները։

 Ա․Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում ձմռան երեք ամիսների անունները գրելու համար։

13

Բ․Քանի՞ ընդհանուր տառ ունեն ձմռան երեք ամիսների անունները։

    22

Գ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 4 թվանշանը 1-50 թվերը գրելու համար։

     14

Դ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 0 թվանշանը 1-100 թվերը գրելու համար։

    11

4.Հաշվի՛ր արտադրյալը։

3 x 1 = 3

3 x 10 =30

 3 x 100 = 300

3 x 1000=300

7 x 10 = 70

9 x 100 =900

 4 x 100 = 400

6 x 10 =60

 8 x 100 =800

5. Էլինան  6 մատիտի   և 2 քանոնի   համար վճարեց 900 դրամ  : Ինչքա՞ն արժե 1 մատիտը,  եթե 1 քանոնն  արժե 150 դրամ ։

Լուծում

1.2×150=300

2.900-300=600

3.600:6=100

Պատ․՝100դր․

1.Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում  «Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր   գրելու համար:

13

2. Կարդա՛ թվերը և շարունակի՛ր ըստ օրինակի:

1000 – հազար

2000 -երկուհազար

3000-երեքհազար

4000 -չորսհազար

5000-հինգհազար

6000 -վեցհազար

7000-յոթհազար

8000 -ութհազար

9000ինըհազար

3.Լուծի՛ր խնդիրները։

 Ա․Քանի՞ տարբեր տառ ես օգտագործում ձմռան երեք ամիսների անունները գրելու համար։

13

Բ․Քանի՞ ընդհանուր տառ ունեն ձմռան երեք ամիսների անունները։

    22

Գ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 4 թվանշանը 1-50 թվերը գրելու համար։

     14

Դ․Քանի՞ անգամ ենք գրում 0 թվանշանը 1-100 թվերը գրելու համար։

    11

4.Հաշվի՛ր արտադրյալը։

3 x 1 = 3

3 x 10 =30

 3 x 100 = 300

3 x 1000=300

7 x 10 = 70

9 x 100 =900

 4 x 100 = 400

6 x 10 =60

 8 x 100 =800

5. Էլինան  6 մատիտի   և 2 քանոնի   համար վճարեց 900 դրամ  : Ինչքա՞ն արժե 1 մատիտը,  եթե 1 քանոնն  արժե 150 դրամ ։

Լուծում

1.2×150=300

2.900-300=600

3.600:6=100

Պատ․՝100դր․

Հետաքրքրաշարժ խնդիրներ

  1. Գտի՛ր օրինաչափությունը և գրի՛ր մեկ բառ ևս.

Աշուն, բուրգ, գնդակ, դանակ, երակ,զատիկ  :

  • Գտի՛ր օրինաչափությունը և գրի՛ր մեկ բառ ևս:

Տարա, սուրբ, սագ, վարդ, բազե,:

  • Գնացքն ունի 15 վագոն: Մեր վագոնը յոթերորդն է՝ հաշված գնացքի սկզբից:  Իսկ ո՞րերորդը կլինի այն, եթե հաշվենք վերջից:

9

  • Արևմտյան դպրոցից մի քանի սովորող գնում են Մայր դպրոց: Մեկը երկուսի առջևում է, երկուսը՝ մեկի առջևում, մեկը՝ երկուսի արանքում: Ընդամենը քանի՞ սովորող է գնում Մայր դպրոց:

3

  • Մի տղա իր չորստառանի անվան յուրաքանչյուր տառի փոխարեն գրել է այդ տառի այբբենական համարը: Ստացվել է այսպիսի թվաշարք՝ 1  32  5  3: Ի՞նչ է տղայի անունը:  (Այժմ փորձիր գրել քո անունը, տեսնենք, թե ինչ թվաշարք կստացվի):

Արեգ

  • Դերձակն ունի 16 մ գործվածք, որից նա օրական կտրում է 2-ական մետր: Քանի՞ օր հետո նա կկտրի վերջին կտորը:

7օր

  • Աստղանիշը փոխարինի՛ր այնպիսի թվանշաններով, որ ստացվեն ճշմարիտ հավասարություններ(աստղանիշը կարելի է փոխարինել ցանկացած թվանշանով, ընդ որում՝ միանիշ թվերը 0 լինել չեն կարող):

**10 x1 * -9* =1