Մայրենի

1 Գտի՛ր տրված բառերի հականիշները։
Ավագ- կրտսեր
Գիշեր-  առավոտ
Հարավ-Հյուսիս
Ելք-Մուտք
Զուլալ-պղտոր
Աղոտ-վառ
Մենիմաստ-բազմիմաստ
Քչախոս-Շատախոս
Մայրամուտ-Արևածագ
Ծաղկել-Թառամել
2 Կազմի՛ր բառերի հականիշ զույգեր՝ միագույն ներկելով դրանք։ կարող ես օգտվել բառարանից։
Գագաթ-ստորոտ
Դյուրին-Դժվարին
Արժանիք-Թերություն
Ըմբոստ-Հնազանդ
Զառամյալ-Դեռատի
Արձակ-Չափածո
Լավատես-Հոռետես
Ստորոտ-գագաթ
Հնազանդ-ըմբոստ
Թերություն-Արժանիք
Չափածո-Արձակ
Հոռետես-Լավատես
Դեռատի-Զառամյալ
3 Գտի՛ր թաքնված արմատը։
Բրդե-բուրդ, ննջարան-ննջել, մրջնանոց-Մրջյուն, հրեղեն-Հուր, ճարպկորեն-ճարպիկ, կարմրավուն-Կարմիր, սրբություն-սուրբ, լուսնյակ-լույս, օգտավետ-օգնել։
Տրված բառերի արմատները ներկի՛ր կապույտով, իսկ ածանցները՝ կանաչով։
Խմորեղեն, քաղցրեղեն, խնձորենի, փշատենի, բավականություն, ուրախություն, օրորոցային, տնային, անարատ, աննկատ։
4 Արմատների և բառերի յուրաքանչյուր եռյակից կազմի՛ր երկուական բարդ բառ։
Թիվ, ամիս, նշան-թվանշան, ամսաթիվ
Զարդ, սյուն, զոր-սյունազարդ , զորասյուն
Ծանր, շոգի, քարշ – շոգեքարշ, ծանրաքաշ։
Հարց, զրույց, կից – հարցազրույց , Զրուցակիցն։
Հարթ, սար, վայր – Հարթավայր, Սարահարթ
 

Բույսերի կառուցվածքն ու կենսագործունեությունը

Մեր շրջապատում կան շատ բույսեր: Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում, այստեղ բույսերը խնամքի առարկա են: Ի՞նչ է բնորոշ բույսերին:

Բույսը հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսը` տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածը: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատները լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերևները:

Բացի նշվածից՝ բույսերի մի մասը ծաղկում է, տալիս պտուղներ և առաջաց­նում սերմեր: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը բույսի կառուցվածքի մասերն են: Ծաղկման շրջանում բույսերը շատ շքեղ են, գունեղ, գեղեցիկ ու բուրավետ: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմը բույսի օրգաններն են:

Բույսն անընդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ: Եթե ուշադիր դիտարկենք բույսի կյանքը, ապա կնկատենք այն, որ բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի ընթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Բույսերի մասին շատ հետաքրքիր երևույթներ կարելի է դիտել անտա­ռում կամ մարգագետնում, դպրոցամերձ կամ տնամերձ հողամասում, շրջա­կա կանաչ աշխարհում: Բույսերը պետք է ոչ միայն ճանաչել, այլ նաև՝ պաշտպանել: Բույսերը մարդկանց «կանաչ բարեկամներն» են:

Բույսերի մասին գիտությունը կոչվում է բուսաբանություն:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Շրջապատում որտե՞ղ են աճում բույսեր
  1. Ի՞նչ գիտեք բույսի մարմնի մասին: Ո՞րն է նրա ստորգետնյա, ո՞րը՝վերգետնյա հատվածը: Ի՞նչ կառուցվածք ունի բույսը: Բույսի ի՞նչ օրգաններ գիտեք:
  2. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ՝ բույսի աճի և զարգացման համար:
  3. Ինչպե՞ս է դրսևորվում բույսի կենսագործունեությունը:
  4. Փորձեք նշել, թե ինչո՞վ են բույսերը կարևոր մարդու կյանքում:
  5. Դիտարկեք շրջապատի որևէ բույս։ Նկարեք այդ բույսը: Ցույց տվեք նրա ստորգետնյա և վերգետնյա հատվածները, նշեք բույսի օրգանները: Թվարկեք այն բույսերը, որոնք ծաղկում են: Նյութը կարող է լինել նաև տեսաֆիլմի տեսքով։

Պատասխաններ

1.Մեր շրջապատում կան շատ բույսեր: Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում:

2.Բույսը հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսը` տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածը: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատները լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերևները:

Բույսերի մի մասը ծաղկում է, տալիս պտուղներ և առաջաց­նում սերմեր: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը բույսի կառուցվածքի մասերն են: Ծաղկման շրջանում բույսերը շատ շքեղ են, գունեղ, գեղեցիկ ու բուրավետ: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմը բույսի օրգաններն են:

3.Բույսն անընդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ:

4. Բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի ընթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Ёж /10-15 апреля/

Прочитай текст и ответь на вопросы.
Шёл лесник по берегу ручья и увидел ежа. Ёжик тоже заметил лесника. Свернулся и затукал: тук-тук-
тук. Лесник взял ежа и принёс домой. Дома он положил ежа на пол, а сам сел читать свою газету. Прочитал, уронил её и ушёл спать. Вдруг слышит чей-то шорох. Это его ёжик устраивает себе своё гнездо: носит на своих колючках под стол газеты.

  1. Ответь на вопросы
    Кого увидел лесник на берегу ручья?

Ежа

Заметил ли ёжик лесника?

Да

Почему ты так думаешь?

Не знаю

Как ёжик оказался у лесника дома?

Лесник его туда принёс

Как ёжик устраивал себе жильё?

Весело

Местоимения, которые отвечают на вопросы чей? чья? чьё? чьи?, — называются притяжательными. Они делятся на две группы:
а) мой, твой, наш, ваш (в 3-м лице — его, её, их);
б) свой.

2. Определи, какие это местоимения.
Брат взял мой карандаш.

Он
Сестра взяла твою ручку.

Она
Мама взяла их карандаш и ручку.

Она
Поставь вопросы чей? чья? чьё? чьи? к выделенным местоимениям

  1. Ответь на вопросы.
    Образец: Это твой карандаш? — Нет, это не мой карандаш. (Да, это мой карандаш.)
    1) Твой, твоя, твои.
    Это твоя фотография? Это твоя комната? Это твое письмо? Это твоя книга? Это твой учебник? Это твоя сестра. Это твоя сестра?
    2) Ваш, ваша, ваше.
    Это твое письмо? Это твой смартфон? Это твоя ручка? Это твоя чашка? Это твой отец? Это твой дядя?

4. Посмотри семейную фотографию. Составь диалог по образцу.
Образец:
Чья это фотография? — Это моя фотография. — А кто это? — Это наша семья. Вот сидят мои родители: это мой отец, а это моя мама. Рядом сидит моя бабушка, а это наш дедушка. Это я. Слева стоит мой брат, а справа — моя сестра.

Это наш дом? — Да, это наш дом. — А кто это? — это наша дочка. —А кто это? —- Это наша мама. — А это кто? — Это наш папа. — А вы любите вашу семью? — Да, мы все любим нашу семью.